การทำผ้าย้อมคราม (บ้านคำนางโอก)

INDEGO DYED FABRIC
ผ้าย้อมครามมุกดาหารเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่สำคัญ สะท้อนถึงภูมิปัญญาท้องถิ่นและวิถีชีวิตของชาวอีสาน มีการจัดตั้งกลุ่มอนุรักษ์และส่งเสริมการผลิตผ้าย้อมครามในระดับชุมชน รวมทั้งการพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ OTOP เพื่อสร้างรายได้ให้กับท้องถิ่น

วิธีการทำครามเปียก
วิธีการทำครามเปียก

ผ้าที่ย้อมด้วยสีน้ำเงินธรรมชาติจากต้นคราม ซึ่งเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นไทยที่สืบทอดมาช้านาน โดยมีกระบวนการย้อมที่ซับซ้อนและต้องใช้ความพิถีพิถัน

การก่อหม้อนิล (หม้อคราม)
การก่อหม้อนิล (หม้อคราม)

ต้นคราม (ต้นห้อม) เป็นพืชพื้นบ้านที่ชาวบ้านปลูกกันมานาน สามารถปลูกได้ตามไร่นาและบริเวณบ้าน ใบของต้นครามจะถูกนำมาหมักเพื่อผลิตน้ำย้อมสีน้ำเงินคราม

การทำผ้าย้อมสีจากเปลือกไม้

NATURAL DYED FABRIC
การย้อมสีจากเปลือกไม้เป็นภูมิปัญญาดั้งเดิมของไทยที่สืบทอดมาช้านาน โดยเฉพาะในภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคกลาง ซึ่งมีป่าไผ่และไม้พื้นเมืองหลากหลายชนิดที่สามารถสกัดสีได้

การเตรียมเปลือกไม้
การเตรียมเปลือกไม้

Bark preparation..

การสกัดสี
การสกัดสี

Color extraction..

การย้อมผ้า
การย้อมผ้า

Dyeing..

สารช่วยเพิ่มความคงทนของสี
สารช่วยเพิ่มความคงทนของสี

Color fastness enhancer..

คำนิยม

APPRECIATION

ดร.สิริกร มณีรินทร์

"ผ้าย้อมคราม คือมรดกแห่งภูมิปัญญาไทยที่ทรงคุณค่า ผ่านกรรมวิธีการย้อมด้วยธรรมชาติที่สืบทอดมาช้านาน สร้างสรรค์ผืนผ้าที่มีจิตวิญญาณและความหมายลึกซึ้ง ทุกเส้นด้ายที่ซึมซับด้วยน้ำคราม คือการเล่าเรื่องของแผ่นดิน ของคนงาน ของเวลา"

ดร.สิริกร มณีรินทร์ ผู้อำนวยการสถาบันช่างศิลป์ท้องถิ่น
ผศ.ดร.อภิชาติ สนธิสมบัติ

"สีจากเปลือกไม้ธรรมชาติ เป็นความงามที่ธรรมชาติมอบให้ ไม่เพียงแค่สีสัน แต่เป็นการเชื่อมโยงระหว่างมนุษย์กับป่าไผ่ ป่าไม้ และสิ่งแวดล้อม แต่ละเฉดสีที่ได้จากเปลือกไม้ คือลายเซ็นของธรรมชาติที่ไม่เหมือนใคร"

ผศ.ดร.อภิชาติ สนธิสมบัติ ภาควิชาวิศวกรรมสิ่งทอ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มทร.ธัญบุรี
ดร.พรวุฒิ คำแก้ว

"ในยุคที่โลกต้องเผชิญกับปัญหาสิ่งแวดล้อม ผ้าย้อมธรรมชาติจึงเป็นทางเลือกที่เป็นมิตรกับโลก ทุกเส้นด้าย ทุกลวดลาย ล้วนเป็นการยืนยันความรักและการใส่ใจต่อโลกใบนี้ เพื่อให้ลูกหลานของเราได้สัมผัสความงามแบบยั่งยืน"

ดร.พรวุฒิ คำแก้ว หัวหน้าโครงการวิจัยฯ